| Abstract | Kardiovaskularne bolesti (KVB) glavni su uzrok smrtnosti u svijetu. Imaju velik utjecaj
na preranu smrtnost, ali i na kvalitetu samog života. U kardiovaskularne bolesti ubrajaju se:
infarkt miokarda, bolesti zatajenja srca, ishemijske bolesti srca koje su velikim dijelom
posljedica suženja krvnih žila, moždani udar, promjene na krvnim žilama nogu, ateroskleroza
i demencija kao posljedica promjena na krvnim žilama, arterijska hipertenzija, promjene na
bubrezima zbog bolesti krvnih žila. Brojni su uzroci nastanka kardiovaskularnih bolesti.
Najvažnijima se smatraju: arterijska hipertenzija, povišene masnoće u krvi, pušenje, debljina,
dijabetes, genetski čimbenici, neke druge bolesti kao što su bolesti štitnjače te stres i
psihosocijalni čimbenici.
U prevenciji kardiovaskularnih bolesti značajna je svakodnevna tjelesna aktivnost,
umjereno konzumiranje alkohola, prestanak pušenja, izbjegavanje stresa te, što je osobito
važno, odgovarajuća prehrana. Jedan od modela prehrane koji smanjuje nastanak
kardiovaskularnih bolesti je mediteranska prehrana koja obiluje prirodnom funkcionalnom
hranom. Karakteristične namirnice za ovu vrstu prehrane su maslinovo ulje, riba, voće i
povrće, svojstveno začinsko bilje, te crveno vino. Konzumacijom tih namirnica u organizam
se unose nutrijenti, kao što su nezasićene i esencijalne masne kiseline, antioksidansi, fenoli,
koji zajedno sudjeluju u smanjenju rizika od kardiovaskularnih bolesti. |
| Abstract (english) | Cardiovascular diseases (CVD) are the main cause of mortality in the world. They have a great impact on premature mortality, but also on quality of life. CVDs include: myocardial infarction, heart failure, ischemic heart diseases which are in large part caused by impaired artery flow, stroke, changes on limbs blood vessels, atherosclerosis and dementia
as a result of changes in blood vessels, arterial hypertension, and kidney alterations due to vascular disease. There are many causes of cardiovascular disease. The most important are considered: hypertension, elevated blood lipids, smoking, obesity, diabetes, and genetic factors, other diseases such as thyroid disease and stress and psychosocial factors.
The CVDs prevention is significant and includes daily physical activity, moderate alcohol consumption, quitting smoking, avoiding stress, and what is especially important, adequate nutrition. One of the diet models that reduce CVDs is the Mediterranean diet that is rich in natural functional foods. Typical foods of the Mediterranean diet are olive oil, fish, fruits and vegetables, characteristic herbs, and red wine. Consumption of these foods gives essential nutrients such as unsaturated and essential fatty acids, antioxidants, phenols, which all together reduce CVD risks. |
